Strona główna

Janusz Korczak

Pomnik Janusza Korczaka i Dzieci w Warszawie

Życiorys

Urodził się 22 lipca 1878 lub 1879 roku (dokładnie nie wiadomo) w Warszawie. Był prozaikiem, publicystą, autorem prac z dziedziny wychowania. Z zawodu lekarz, absolwent wydziału lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, z zamiłowania pedagog i psycholog, całe życie poświęcił dziecku, walce o jego prawa oraz o właściwe kształtowanie jego osobowości. Był współtwórcą i kierownikiem żydowskiego Domu Sierot w Warszawie (1912-1942), a także sierocińca dla dzieci polskich "Nasz Dom" (1919-1936). Do obu zakładów wprowadził własny system wychowawczy, propagujący m.in. Różnorodne formy aktywizacji społecznej dziecka. Działał na terenie najrozmaitszych instytucji charytatywnych, wykładał w Instytucie Pedagogiki Specjalnej i Wolnej Wszechnicy Polskiej, współpracował z wieloma pismami, m.in. W Słońcu (1919-1926), Szkoła Specjalna (1925-1939), Mały przegląd. W 1935-36 wygłaszał pogadanki radiowe, zebrane w publikacji "Pedagogika żartobliwa" (1939). Zginął w obozie hitlerowskim w Treblince w sierpniu 1942, dobrowolnie towarzysząc swoim wychowankom z Domu Sierot, wywiezionym z warszawskiego getta.

Twórczość

Twórczość Korczaka, wiążąca się ściśle z jego praktyką wychowawczą, oryginalna treściowo i formalnie, łączy humanitaryzm, znakomita znajomość psychiki dziecka z liryzmem, humorem i fantazją. Obejmuje publikacje pedagogiczne stojące na pograniczu literackich esejów, m.in. Momenty wychowawcze ((1919), Jak kochać dzieci (1920), Prawo dziecka do szacunku (1929), studia psychologiczne w formie powiastek: Bobo (1914), Kiedy znów będę mały (1925) lub pamiętnika :Spowiedź motyla (1914) oraz utwory beletrystyczne o treści pedagogicznej. Niektóre z nich, jak naturalistyczne powieści społeczne Dzieci ulicy(1901) , Dziecko salonu (1906) lub przeznaczone dla dzieci Józki, Jaśki i Franki (1911) oraz Mośki, Joski i Srule (1910) są dziś głównym dokumentem epoki i lekturą dla pedagogów. Jednoznaczny adres dziecięcy zachowały m.in. Sława (1913), Kajtuś czarodziej (1934), Bankructwo małego Dżeka (1924). Najpopularniejszy utwór Król Maciuś I (1923, ekranizacja 1958, reż. Wanda Jakubowska), fantastyczna opowieść o małym królu reformatorze i dalszy ciąg jego dziejów Król Maciuś na wyspie bezludnej (1923), kryją pod łatwo przyswajalną dla dzieci warstwą przygodową poważne, filozoficzne refleksje na temat życia, ludzi, władzy i z tego względu są w pełni zrozumiałe dla dorosłych czytelników. Ponadto Korczak jest autorem sztuki Senat szaleńców (wystawionej w 1931) oraz Pamiętnika, pisanego w 1942 w getcie. Jego utwory tłumaczone były m.in. na: angielski, bułgarski, francuski, hebrajski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, rumuński, węgierski. Obchody stulecia urodzin Korczaka zyskały światowy rezonans, 1987 ogłoszono Rokiem Korczakowskim, powstał międzynarodowy Komitet im. Janusza Korczaka, odbyło się wiele sesji naukowych. Zorganizowano konkurs na sztukę będącą adaptacją jego utworów.






Stowarzyszenie Janusza Korczaka